«Η ιστορία της λεπτομέρειας έχει θεωρηθεί ως μια υποσημείωση στην ιστορία του ρεαλισμού» (Naomi Schor, Reading in Detail : Aesthetics and the Feminine. 1987)
Μόλις τελείωσα τις Λεπτομέρειες της Ia Genberg. Τα μάτια μου τσούζουν από την ανάγνωση, είναι εξάλλου η εποχή που τα μάτια μου μου έχουν κηρύξει πόλεμο, και οι σελίδες γίνονταν μια θολές και μια καθαρές ανάλογα με το πόσο κοντά είχα το βιβλίο, και δοκίμασα και για πρώτη φορά να διαβάσω με τα γυαλιά πρεσβυωπίας, αλλά όχι, δεν βόλευε, όχι ακόμα. Καλύτερα, όμως, ήθελα να τελειώσω το βιβλίο με τις συνήθειες μου τις παλιές, να μην έχω ήδη αλλάξει τόσο από εκείνη που ήμουν πριν 30 χρόνια. Ίσως, βέβαια, να ήταν και το τελευταίο βιβλίο που έμεινε έτσι κάπως θολό, χωρίς γυαλιά, όπως παλιά.
Μόλις τελείωσα τις Λεπτομέρειες και το πρώτο που σκέφτομαι είναι το πώς γίνεται να μην το είχα διαβάσει όταν είχε πρωτοεκδοθεί. Και πώς γίνεται να είχε εκδοθεί μόλις το 2022 ενώ νιώθω σαν να υπήρχε πάντα στην ιστορία της λογοτεχνίας ή έστω σαν να υπήρχε εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια. Τόσο έντονη ήταν η κατάβαση στη δεκαετία του '90 και σε εκείνο το παρελθόν, το δικό μου παρελθόν, λες και έγραφε σαν να το ζούσε χθες. Ένα βιβλίο για τη ζωή που δεν ξέρω αν είναι belle et facile που λένε κάποιοι, αλλά σίγουρα δύσκολη και βαριά για μερικούς άλλους. Που οι λεπτομέρειες της καθημερινότητας και η γραφή σώζουν από το βάρος της ύπαρξης, από πόνο, έρωτα, και απόγνωση τόσο βαθιά που αλλιώς, χωρίς λεπτομέρειες να πιαστείς, δεν αντέχονται. Που χαρακτήρες τόσο βασανισμένοι και κινηματογραφικοί, γοητευτικοί και φοβιστικοί μαζί συνθέτουν αυτό που είναι η ζωή η ίδια, la vida misma. Και εκείνη η εποχή, που πάει πια, για όλους εμάς τους νοσταλγούς του παρελθόντος, πάει, εξαφανίζεται, εξαφανίστηκε όπως μπορούσες τότε να εξαφανιστείς χωρίς ίχνη. Και εκείνη η Στοκχόλμη της Genberg, είναι μια άλλη Στοκχόλμη από εκείνη στην οποία προσγειώθηκα, είναι μια Στοκχόλμη τόσο πιο κοντά στην Αθήνα που νοσταλγώ. Είναι μάλλον η εποχή και όχι η πόλη που κάνουν τη διαφορά, το ποιοι ήμασταν τότε, εδώ ή εκεί. Και λέω εδώ ή εκεί, χωρίς πια να ξέρω πού είναι το εδώ και πού το εκεί.
