svensk hiphop

Σχεδόν δεύτερος χρόνος εδώ στο βορρά. Ο πρώτος χρόνος ήταν ο χρόνος της «αθωότητας». Όλα τα έβλεπα συμπαθητικά. Εδώ στην Ουψάλα δεν μπορείς να δεις και κάτι το κραυγαλέα άσχημο είναι η αλήθεια. Είναι μια πανεπιστημιούπολη, πόλη πλούσια και σχετικά προστατευμένη από τις κοινωνικές αντιθέσεις. Τον πρώτο χρόνο όσα μάθαινα για το κοινωνικό κράτος της σουηδίας με εντυπωσίαζαν. Οι σουηδοί που γνώρισα συμπαθέσταστοι, χαρούμενοι, έξυπνοι, πολυταξιδευμένοι. Οι εντυπώσεις από τα μαθήματα σουηδικών για μετανάστες οι καλύτερες. Μαθήματα δωρεάν φυσικά. Οι δασκάλες μας μία και μία. Οι τρόποι διάδοσης της γλώσσας τους εντυπωσιακοί. Ειδήσεις στο κρατικό ραδιόφωνο σε απλά σουηδικά για μετανάστες, ειδησεογραφικά site και εκδοτικοί οίκοι με απλά σουηδικά για ανθρώπους με μαθησιακές δυσκολίες, τελοσπάντων, μία πολύ συμπαθητική γνωριμία με τη χώρα.

Όταν μαθαίνει κανείς μια γλώσσα είναι σαν να ξεστραβώνεται. Δηλαδή, κάθε φορά το ίδιο συναίσθημα ένιωθα. Ξεστραβώθηκα με τα ισπανικά, με γαλλικά, τώρα με τα σουηδικά. Τα γερμανικά δε τα μετράω γιατί δεν θυμάμαι πια παρά σκέτες λέξεις. Κάθε φορά έπεφτα με τα μούτρα. Είναι σαν να σου ανοίγεται ένας ολόκληρος πολιτισμός, μια σειρά από δωμάτια που μπορείς να ξεκλειδώσεις, ή έστω να κοιτάξεις από την κλειδαρότρυπα. Απορούσα κάθε φορά πως γινόταν να μην καταλάβαινα το ένα ή το άλλο μέχρι τη στιγμή που το μάθαινα. Λατρεύω να κάθομαι στο θρανίο με μια καλή δασκάλα που σε ξεστραβώνει. Με κάνει ευτυχισμένη.

Πάντα πίστευα ότι μόνο σε τάξη μπορώ να μάθω τη γλώσσα. Με τη γραμματική και τις συμβατικές ασκήσεις και όλα τα γνωστά. Είμαι ένα πολύ τυποποιημένο δείγμα μαθητή. Και θαύμαζα απεριόριστα τους ανθρώπους που μεταναστεύουν και μαθαίνουν μια γλώσσα εμπειρικά. Χωρίς γραμματικές. Χωρίς δάσκαλο. Χωρίς τετράδιο. Πως το κάνουν αυτό? Δεν ξέρω. Νομίζω για μένα θα ήταν αδύνατο. Αλλά κατά βάθος όταν ήρθα εδώ ήθελα να φαντάζομαι πως θα μάθαινα σουηδικά ακούγοντας hiphop. Με την γνωστή εφηβική μέθοδο εκμάθησης της αγγλικής: stop, rewind, play, stop, rewind, play stop, μέχρι να αναγνωρίσεις την ρημάδα τη λέξη.

Τον δεύτερο λοιπόν χρόνο άκουσα πολύ σουηδικό hiphop. Ξανά stop, rewind, play. Είχα αρχίσει να καταλαβαίνω κάποιες λέξεις και έπεσα με τα μούτρα. Και κάπως έτσι τελείωσε ο χρόνος της αθωότητας. Γιατί μαζί με την περσινή εξέγερση στο υποβαθμισμένο προάστιο Husby όταν οι μπάτσοι πυροβολούν για πλάκα και κάποιον παίρνει ο χάρος, με το hiphop άρχισαν να εμφανίζονται και άλλα προάστια. Η Στοκχόλμη δεν είναι Ουψάλα, ούτε το Göteborg είναι Ουψάλα. Εκεί οι μετανάστες δεν είναι διδακτορικοί φοιτητές, πουλάνε knark, δηλαδή ναρκωτικά, μισούν τους μπάτσους και τους λένε aina που δεν είναι σουηδική λέξη αλλά αραβική. Το μέλλον για αυτούς είναι μαύρο και άραχνο.

Το σουηδικό hiphop είναι λίγο το hiphop των μεταναστών. Νομίζω οι περισσότεροι καλλιτέχνες που έχω ακούσει είναι άραβες. Μιλούν τα σουηδικά με προφορά σαν τη δική μου, αλλά φυσικά με τη γλώσσα ροδάνι. Ώρες ώρες μου φαίνεται πως δεν θα γινόταν να είναι αλλιώς. Δεν θα μου κόλλαγε να ραπάρουν με την πρωτευουσιάνικη στοκχολμέζικη προφορά, και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επιπλέον μου φαίνεται πως ακόμα και κατάξανθοι γαλανομάτητες σουηδοί ραπάρουν μιμούμενοι λίγο το αραβικό αξάν για να είναι πιο ταιριαστό. Αλλά μπορεί και να είναι η ιδέα μου. Και μου φαίνεται πως και πολλά κομμάτια έχουν μέσα στοιχεία μουσικά αραβικά, αυτό το ανατολίτικο, αμανε-ειδές πράγμα, το οποίο γενικά δεν μ’αρέσει αλλά μάλλον στους σουηδούς φαίνεται εξωτικό και τους ξεσηκώνει στο χορό.

Το σουηδικό hiphop λοιπόν δεν είναι μόνο ο Promoe. Η ιστορία για τη σχέση μου, ή μάλλον την άγνοια μου για την ύπαρξη του μέχρι που τον ανακάλυψα, όταν ανακάλυψα και τον Β είναι γραμμένη εδώ.
Μετά τον Promoe ο Β. μου έμαθε και τον Timbuktu που επίσης εδώ αγαπούν πολύ. Εμένα πάλι δεν μ’αρέσει πολύ η χροιά της φωνής του και -μεταξύ μας - τον βρίσκω και λίγο ποζερά. Αλλά εντάξει, καλός θα είναι για να τον αγαπάει τόσο ο κόσμος. Ο Jason Diakité aka Timbuktu ήταν στα πρωτοσέλιδα (που λέει ο λόγος) πριν λίγους μήνες εξαιτίας ενός κομματιού, σε συνεργασία με τους θρυλικούς Kartellen, που λέγεται «Svarta Duvor & Vissna Liljor» δηλαδή μαύρα περιστέρια και μαραμένα κρίνα. Στους στίχους ο Timbuktu επιτίθεται σφοδρά στα πολιτικά πρόσωπα της Σουηδίας, τον πρωθυπουργό Reinfeldt, τον υπουργό εξωτερικών Carl Bildt και οι δύο από το συντηρητικό κόμμα, αλλά κυρίως ξεφτιλίζει τον Jimmie Åkesson του ακροδεξιού κόμματος SverigeDemokraterna: θέλει να τον κάνει κιτρινό-μπλε και να τον κρεμάσει σαν την σουηδική σημαία. Το κομμάτι κάνει αναφορά στον σουηδικό εθνικό ύμνο, που ξεκινά με το στομφώδες «Du gamla, Du fria, Du fjällhöga nord» που απευθύνεται στον αρχαίο, ελεύθερο και με ψηλά βουνά βορά, (κάθε «έθνος» θέλει και τα ψηλά βουνά του, λες και αν είναι χαμηλά θα παρεξηγηθεί) λέγοντας πως καθόλου ελεύθερος δεν είναι και οι νέοι από μέλλον μηδέν. Το κομμάτι λογοκρίθηκε και δεν παιζόταν στο σουηδικό ραδιόφωνο (δεν νομίζω να έχει αλλάξει κάτι από τότε) όχι εξαιτίας της προτροπής σε βία, αλλά κυρίως επειδή είναι προεκλογική περίοδος και το κομμάτι προτείνει ανοικτά πολιτική κατεύθυνση.

Λίγο μετά από όλα αυτά, ο Timbuktu πέρασε και από το Σουηδικό Κοινοβούλιο όπου βραβεύτηκε σε μια εκδήλωση κατά της ξενοφοβίας και του ρατσισμού για το έργο του με την ομάδα «Fem i tolv-rörelsen» (Κίνηση Δώδεκα παρά πέντε). Ο Timbuktu, με βουρκωμένα μάτια έβγαλε και σήκωσε ψηλά το διαβατήριο του και είπε «θα ζήσω στη Σουηδία, θα αγαπήσω στη Σουηδία και θα πεθάνω στη Σουηδία». Και αμέσως στο διαδίκτυο έγινε μια ολόκληρη κίνηση συμπαράστασης στον Jason Timbuktu με το σύνθημα «Jag är Jason», είμαι ο Jason, σαν να λέμε «είμαστε όλοι Jason» και ένα σωρό γνωστά ή μη πρόσωπα εμφανίστηκαν σε ένα video με τα δικά τους σουηδικά διαβατήρια, ενάντια στο στερεότυπο του ξανθού γαλανομάτη Σουηδού. Φυσικά υπήρξε και κριτική σε όλο αυτό, τελοσπάντων. 

Οι Kartellen που τους ανακάλυψα μέσα από αυτήν την ιστορία με τον Timbuktu είναι άλλη μεγάλη σουηδική υπόθεση. Δημιουργήθηκαν το 2008 από τους Kinesen και Babyface οι οποίοι βρίσκονταν και νομίζω βρίσκονται ακόμα σε φυλακή στη Φινλανδία για ληστείες και φόνο. Έγραφαν τα κομμάτια τους μέσα στη φυλακή και τα έδιναν σε νεαρούς ράπερ εκτός φυλακής. Πχ. στον Sebbe ή στον Κaka.
Ο Sebbe Stakset ή Sebbe Staxx ή σκέτο Sebbe, που επίσης έχει κάνει ένα χρόνο φυλακή για κλοπές, είναι πλέον ο frontman των Kartellen και του’χω μεγάλη αδυναμία. Πλέον έχει βγει από την παρανομία και ασχολείται πολύ με τις συνθήκες ζωής στα προάστια της Στοκχόλμης, προσπαθώντας να βοηθήσει τα παιδιά, εκείνα τα χωρίς μέλλον, να πολιτικοποιηθούν και να βγουν από το φαύλο κύκλο ναρκωτικά-όπλα-ξύλο στους μπάτσους. Πριν δυο-τρεις μέρες, σε μια μίνι σειρά του καναλιού UR του SVT που μόλις ξεκίνησε, ο Sebbe ήταν ο πρώτος καλεσμένος. Η εκπομπή λέγεται «De Obekväma» που περίπου θα πει οι ακατάλληλοι, οι μη βολικοί και ο Sebbe ήθελε να μιλήσει για τα προβλήματα της underklassen.

«Θέλουμε ο κόσμος να ξυπνήσει από τη ψύχωση της Πίπης Φακιδομύτης. Η Σουηδία δεν είναι ελεύθερη, ούτε ευχάριστη».

Underklassmusik λέγεται και το αγαπημένο μου κομμάτι από τους Kartellen.Ξεκινά με μια εισαγωγή από μια ομιλία του Olof Palme στη Βουλή, το 1980 όταν οι σοσιαλδημοκράτες ήταν αντιπολίτευση, όπου παρουσιάζει το σοσιαλιστικό σουηδικό μοντέλο και περιγράφει παραστατικά τις ανισότητες που δημιουργήθηκαν στην σουηδική κοινωνία μετά από 4 χρόνια δεξιάς διακυβέρνησης. Ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας υπάρχει εδώ.
Στο videoclip του Underklassmusik σαν καλός ντετέκτιβ που είμαι, ανακάλυψα πως παρεμβάλλονται στιγμιότυπα, κλασμάτων δευτερολέπτου, από δράσεις του Revolutionära Fronten που είναι το πιο ενεργό αντιφασιστικό μέτωπο – τα παιδιά δεν αστειεύονται, είναι αυτό που κάποιοι δημοκράτες θα ονόμαζαν εξτρεμιστική οργάνωση: άγριο ξύλο στους φασίστες, πέσιμο στα σπίτια τους, μπουκάλι και βενζίνα, κάψιμο λεωφορείων που μετέφερε τα υπάρχοντα μεταναστών που είχαν απελαθεί από το σουηδικό κράτος κλπ κλπ κλπ. Αν το βίντεο δεν παίζει πολύ πιθανό να βλέπετε την ανακοίνωση «This video has been removed as a violation of YouTube's policy on depiction of harmful activities». Συμβαίνει με πολλά βίντεο με τις δράσεις τους.

Τώρα πως χωράνε στο ίδιο clip ο Palme και οι Revolutionära Fronten δεν έχω ιδέα. Πάντως αυτό που μου φάνηκε περίεργο, αλλά μπορώ και να το κατανοήσω εν μέρει, είναι ότι πέτυχα τόσο τον Timbuktu όσο και τον Sebbe να έχουν τελευταία ως σύνθημα το ότι στις εκλογές που έρχονται, τον επόμενο Σεπτέμβρη, «όλοι έχουμε χρέος να ψηφίσουμε». Είναι υποθέτω στα πλαίσια της προσπάθειας να πολιτικοποιήσουν τους νέους. Με συμμετοχή στο «πανηγυράκι των εκλογών»? Μάλλον ναι. Δεν ξέρω πως είναι να είσαι μετανάστης «κακής ποιότητας» και να ζεις στο γκέτο. Μπορεί η συμμετοχή στις εκλογές να είναι ο τρόπος τους για ένταξη και συμμετοχή στα προβλήματα της Σουηδίας. Δεν ξέρω. Δεν μ’αρέσει και να βγάζω συμπεράσματα γρήγορα. Ζουν εδώ πέρα και κάτι παραπάνω ξέρουν από μένα που μόλις ήρθα.

Πάντως αυτή η σχέση του σουηδικού hiphop με το αντίφα μέτωπο έχει ένα ενδιαφέρον κοινωνιολογικό ίσως. Παρακολουθώντας διάφορα gala με απονομές μουσικών βραβείων, τηλεοπτικές μαραθώνιες μεταδόσεις με λαμπερούς παρουσιαστές, φουστάνια, μαλλιά, φτερά και τα λοιπά, μου φάνηκε περίεργο το πόσο εύκολα όλος ο κόσμος μαζεμένος, όλοι οι διάσημοι προσκεκλημένοι, στο κάλεσμα πχ του Timbuktu να σηκώσουν την υψωμένη γροθιά ενάντια στον φασισμό, ακολουθούσαν όλοι με ενθουσιασμό. Ο αντιφασισμός, εντάξει, από μόνος του τι να σου κάνει, αλλά ξαφνιάστηκα κάπως. Εδώ που φτάσαμε δηλαδή, με τι ξαφνιάζεται κανείς… Και επίσης το hiphop τους παρότι μια χαρά πολιτικοποιημένο, ή και περιθωριοποιημένο ακόμα, gangsta κατευθείαν από το κελί, έχει πλάκα που συμμετέχει μια χαρά σε όλες τις εκδηλώσεις που θα περίμενε κανείς να κριτικάρει, αν όχι σνομπάρει. Τα σουηδικά grammis για παράδειγμα. Και οι Kartellen εκεί. Και ένα σωρό κόσμος. Απενοχοποίηση του μέσου ή απλά σαλάτα? Ή ο σκοπός αγιάζει τα μέσα? Μπορεί λίγο απ’όλα…

Στο τελευταίο Grammisgalan τον περασμένο Φλεβάρη, οι Kartellen έπαιξαν live το αγαπημένο μου Underklassmusik με κάμποσες εκπλήξεις. Το απόσπασμα της ομιλίας Palme το απήγγειλε ο Thorsten Flinck ένας διάσημος σουηδός ηθοποιός που συνήθως παίζει στις ταινίες τον ψυχοπαθή και στη σκηνή αντί για τον Sebbe ανέβηκε ο Ola Rapace και ο Shanti Roney με τις φόρμες μπογιατζήδων της «Hoffas måleri». Λοιπόν οι τύποι αυτοί είναι πρωταγωνιστές μιας σειράς που έκανε φοβερή επιτυχία το 2002-2003 και που λέγεται Τusenbröder και εμείς εδώ μόλις την είχαμε δει στα πλαίσια του κατ’οίκον εκπαιδευτικού προγράμματος «βλέπω μόνο σουηδικές σειρές μπας και ξεστραβωθώ». Οπότε, θέλω να πω, είναι φοβερή η στιγμή που αρχίζεις και αναγνωρίζεις ηθοποιούς στην τηλεόραση και τις εφημερίδες, ξέρεις τα ονόματα τους και που έπαιζαν. Η υπόθεση του Τusenbröder έχει να κάνει με μια παρέα φίλων που ενώ ξεκινούν μια επιχείρηση ελαιοχρωματιστών, καταλήγουν ληστές τραπεζών. Εξού και οι στολές μπογιατζήδων στο live. Ο Ola Rapace, o πρωταγωνιστής, εκ των υστέρων έμαθα πως έχει περάσει κι αυτός κάτι επισκέψεις από φυλακές και είναι φίλοι με το Sebbe. Μετά τον ξαναπετύχαμε στον Wallander, αλλά ο Wallander κι αν είναι άλλη μεγάλη ιστορία…

Η πληροφόρηση γενικά εδώ για τα hiphop θέματα γίνεται κυρίως από το περιοδικό KingSize που είναι μεγάλος θεσμός. Τον περασμένο Φλεβάρη, αντί να πάω στο μάθημα έκατσα να δω όλο το 2ωρο και βάλε πρόγραμμα της απονομής βραβείων του KingSize, το διάσημο KingSizeGalan. Πήγα να πεθάνω από υπερβολική δόση πληροφορίας. Εκτός από τα τυπικά βραβεία για το

-album της χρονιάς (το «Ånger & Kamp Del 2» των Kartellen),
-group της χρονιάς (και πάλι οι Kartellen),
-καλύτερο EP (το «Matriarken» της Linda Pira),
-solo καλλιτέχνη της χρονιάς (ο Abidaz),
-καλύτερο παραγωγό (ο Stress, παραγωγός των Kartellen και του Abidaz),
-καλύτερου τραγουδιού (το “Naiv” των Dani M & Jacco),
-καλύτερου dj (dj Black Moose),
-καλύτερου video clip (το Råknas των Abidaz)
-καλύτερο live (του Timbuktu),
-βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου καλλιτέχνη (η Linda Pira)

Εκτός, λοιπόν από αυτά τα κλασικά βραβεία, είχε και ένα σωρό άλλα που μου φάνηκαν περίεργα και νομίζω επιβεβαιώνουν αυτό που έλεγα περί απενοχοποίησης, ή παράδοσης άνευ όρων στο Life style. Δηλαδή βραβεία για καλύτερο video game, ή για μόδα, με την wesc, ή το sneakersnstuff να βρίσκονται ανάμεσα στους υποψήφιους. Τελοσπάντων.

Άλλο συμπέρασμα που έβγαλα μέσα από το ασταμάτητο namedropping της εκδήλωσης ήταν πως υπήρχε φοβερή γυναικεία συμμετοχή, γυναίκες που ραπάρουν, που κάνουν graffiti ή που ασχολούνται με κοινωνικά προβλήματα και το γυναικείο ζήτημα. Η Carolina Falkholt aka Blue πχ που βραβεύτηκε ως best graffiti είχε γίνει θέμα στις ειδήσεις τον περασμένο Γενάρη εξαιτίας μιας τοιχογραφίας σε ένα σχολείο Nyköping που απεικόνιζε ένα αιδοίο.

Η Nathalie Cleo Missaoui ή σκέτο Cleο, που μου τράβηξε την προσοχή και μόνο από την εντυπωσιακή της εμφάνιση είναι επίσης μια πολύ δραστήρια καλλιτέχνιδα από το Umeå, μία ανδαλουσιανή από τους πάγους, που έχει ιδρύσει το Femtastic, ένα δίκτυο που φέρνει σε επαφή τις γυναίκες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της μουσικής και της τέχνης γενικότερα. Οργανώνει και hip-hop/reggae workshop μαζί με την rapper Sister Sol Mofeta που απευθύνονται σε νέα κορίτσια για να λύσουν προβλήματα αυτοπεποίθησης μέσα από τη μουσική. Εκ των υστέρων ανακάλυψα πως έχει συνεργαστεί και με τον Promoe, αλλά μάλλον αυτό δεν είναι πολύ μεγάλη έκπληξη γιατί όλοι μια παρέα είναι τελικά και όλοι έχουν συνεργαστεί με όλους.

Άλλο κορίτσι, η Linda Pira, που είχε ένα σωρό συμμετοχές στα βραβεία του KingSize είναι άλλη αγαπημένη νέα περσόνα των Σουηδών και επίσης ανήκει σε κοινωνικές ομάδες που ασχολούνται με τα προβλήματα των νέων, αγοριών και κοριτσιών.
Τελοσπάντων, όλες οι τσούπρες μαζεμένες εμφανίζονται στο video clip αυτό. Καθόλου δεν είναι του στυλ μου, ανήκει στο είδος αυτό που ονομάζω υποτιμητικά ντίμπι-ντίμπι, αλλά τι να γίνει, στους Σουηδούς αρέσει το ντίμπι-ντίμπι, είναι μάλλον που δεν έχουν φάει στη μάπα τόσο τσιφτετέλι όσο εμείς.

Παραδόξως, ένα γκρουπ που δεν είδα στο μεγάλο γκαλά του hiphop ήταν οι ΜΜD [Mekk My Day]. Και λέω παραδόξως γιατί νόμιζα πως είναι σημαντικοί. Προσφάτως, ο Lars Bermann, ένας πρώην παραγωγός της κρατικής τηλεόρασης, που πλέον έχει δικό του κανάλι στο youtube, τους έχει κάνει ένα αφιέρωμα δέκα 15λεπτων επεισοδίων που εστιάζει και στη μουσική και στην καθημερινότητα τους. Η σειρά λέγεται «Klicken heter MMD» και για την ώρα έχουν προβληθεί τα 5 από τα 10 επεισόδια.
Οι Mekk My Day ανήκουν σε μια μουσική κολεκτίβα με το μότο «Bli aldrig som oss» («μη γίνετε ποτέ σαν και μας») και που λέγεται «Det Blå Skåpet» - αυτό κι αν είναι όνομα με ενδιαφέρον. Το Blå Skåpet είναι το μπλε ντουλάπι και είναι κομμάτι μιας σουηδικής έκφρασης με μυστηριώδη ετυμολογική ιστορία: Η έκφραση ολόκληρη είναι «Skita i det blå skåpet», δηλαδή να χέσεις στο μπλε ντουλάπι, και σημαίνει το να τα κάνεις μαντάρα και να αυτογελοιοποιηθείς. Για αυτόν τον ιδιωματισμό βρήκα τις πιο περίεργες ερμηνείες. Η ωραιότερη είναι μία που λέει ότι οι θανατοποινίτες στη Στοκχόλμη έπιναν το τελευταίο τους ποτό σε μια παμπ στην Götgatan που έκλεισε το 1912. Και το μαγαζί είχε ένα μπλε ντουλάπι όπου άφηναν οι μελλοθάνατοι το ποτήρι από το ποτό τους μετά την τελευταία τους γουλιά.

Τελοσπάντων δεν τα μαθαίνει κανείς όλα από το KingSize. Μαθήματα σουηδικού hiphop βρίσκεις και στο ράδιο. Η εκπομπή «En kärleksattack på svensk hiphop» στο κρατικό ραδιόφωνο, με την Ametist Azordegan ήταν η πρώτη εκπομπή που ασχολήθηκε εξ ολοκλήρου με το σουηδικό hiphop.
Το Σάββατο, τώρα στις 19 Απρίλη, η εκπομπή γιορτάζει γενέθλια 7 χρόνων και κάνει ένα μεγάλο πάρτυ στο SödraTeatern της Στοκχόλμης που είναι πολύ ωραίος χώρος και ελπίζω να καταφέρουμε να πάμε.

Επίσης η «Gatuslang», η σλάνγκ του δρόμου, ήταν μια διάσημη φοιτητική ραδιοφωνική εκπομπή που ξεκίνησε στο Göteborg το 2004 αλλά πλέον εκπέμπει μόνο διαδικτυακά. Και έχουν και προφίλ στο Spotify. Το όνομα «Gatuslang» είναι από ένα κομμάτι του Ken Ring με το ίδιο όνομα.

Kαι κάπως έτσι, όπως τα καταφέρνω συνήθως, πήγα προς τα πίσω, από τους πρωτοεμφανιζόμενους στο old school σουηδικό hiphop γιατί φυσικά η ιστορία δεν ξεκίνησε με την Linda Pira ή τους Kartellen. Ο Ken Ring είναι από τους παλιούς. Το πρώτο του album, αυτό με το κομμάτι Gatuslang, λέγεται «Vägen Tillbaka», βγήκε το 1999 και έκανε μεγάλη επιτυχία. Την ίδια χρονιά συνελήφθη μετά από ένα φεστιβάλ εξαιτίας του «Spräng Regeringen» - ένα κομμάτι όπου έλεγε ότι θα μπουκάρει στα ανάκτορα και θα βιάσει την πριγκίπισσα. Ωραίο κομμάτι και όχι ντιμπι ντιμπι.
Πρόσφατα ο Ken Ring έκανε μια πολύ πετυχημένη reality εκπομπή στην TV, που λέγεται «Så mycket bättre» (so much better). Στην εκπομπή ένας μουσικός επιχειρεί να φτιάξει δικές του νέες βερσιόν από γνωστά κομμάτια άλλου καλλιτέχνη. Όλοι οι καλλιτέχνες μένουν μαζί για καμιά βδομάδα σε λουξ ξενοδοχείο στο πανέμορφο νησί Gotland. Πολύ reality μου βρωμάει αλλά δεν έχω δει και κανένα επεισόδιο. Πάντως στο King Size ο Ken Ring είχε υποψηφιότητα για «το καινοτόμο ακουστικό του έργο στην εκπομπή». 

Ακόμα πιο παλιό συγκρότημα είναι οι The Latin Kings που δεν υπάρχουν πια. Οι TLK είναι οι Salazar Brothers, δύο αδέρφια από τη Χιλή και ο σουηδοβενεζουελάνος Douglas León γνωστός ως Dogge Doggelito. Ήταν από τα πρώτα συγκροτήματα που κυκλοφόρησαν δίσκο με σουηδικούς στίχους και όχι με αγγλικούς. Μεγάλωσαν στο Botkyrka ένα από τα πιο υποβαθμισμένα μπετονένια προάστια της Στοκχόλμης. Οι Salazar Brothers ίδρυσαν το 1996 την δισκογραφική «Red line records» από το όνομα της κόκκινης γραμμής του μετρό που πηγαίνει νοτιοδυτικά προς το Botkyrka. Και η Linda Pira στην Red line records κυκλοφόρησε το πρώτο της EP, και οι Mohammed Ali που είναι νέο ντουέτο αρκετά γνωστό.
Στις 6 Φεβρουαρίου οι Latin Kings έγιναν το πρώτο σουηδικό hiphop γκρουπ που μπήκε στο σουηδικό Hall of Fame, μαζί με τους ABBA και τους Roxette. Και στις 27 Απρίλη, γίνεται ένα μεγάλο πάρτυ προς τιμήν τους, ένα πάρτυ με το όνομα «i skuggan av betongen» δηλαδή στη σκιά του μπετόν, που ήταν και ο τίτλος του 2ου album τους που κυκλοφόρησε το 1997. Άλλο ένα πάρτυ στην πρωτεύουσα με όλα τα παιδιά, LoopTroop, Timbuktu, Mohammed Ali, Dani M, MackBeats, Cleo και φυσικά Linda Pira.

Και πιο παλιοί από τους Latin Kings είναι οι Just D, οι πρώτοι με σουηδικό στίχο και που χρησιμοποιούσαν επίσης και samples από σουηδικούς δίσκους. Έκαναν μεγάλη επιτυχία το 1991-92 και άνοιξαν νέους δρόμους για το σουηδικό στίχο στο hiphop αν και καμία σχέση με τα ραπ του γκέτο. Οι Just D είχαν κάτι από παρωδία, από αυτοσαρκασμό, σαν να μην έπαιρναν το πράγμα πολύ σοβαρά. Ήταν πλουσιόπαιδα, στοκχολμέζοι, κατάλευκοι ξανθοί σουηδοί και λέγεται ότι για αυτό προωθήθηκαν. Δεν τους έχω πολυψάξει ακόμα και δεν ξέρω αν έχω και πολύ όρεξη.

Εδώ στο χωριό, στην Ουψάλα δηλαδή, τα πράγματα κυλούν σε άλλους ρυθμούς. Ούτε τόσα events, ούτε τόσα ονόματα. Έχουμε όμως έναν ντόπιο mc τον Organismen, από το Luthagen, τη γειτονιά μου, που είναι αρκετά καλός. Έβγαλε δίσκο φέτος, και αυτό το τραγούδι του για την Ουψάλα με πεθαίνει. Με κάνει να την αγαπώ και ας μην είναι Στοκχόλμη. Έχει ζήσει κι αυτός εδώ μια ζωή, και έχει ένα σωρό ιστορίες να πει.
Παραγωγός του κομματιού ο θρυλικός dj Large, Large όνομα και πράγμα, επίσης συντοπίτης μας. Είναι ας πούμε ο dj του χωριού. Δεν χάνουμε πάρτυ που να παίζει μουσική, κανά δυο φορές παρέα και με τον Promoe. Στα πάρτυ αυτά έχουμε καταλάβει πως δεν περνάμε και πολύ καλά καθότι σίγουρα με το που θα μαζευτεί ο κόσμος το γυρίζει στο dancehall και στο ντίμπι ντίμπι. Αλλά φροντίζουμε να πηγαίνουμε νωρίς, όταν αρχίζει το πρόγραμμα που παίζει λίγο hiphop της προκοπής. Πλέον αναγνωρίζω κάποια κομμάτια και χαίρομαι. Πχ το πολύ ωραίο Stationen των Ison & Fille.
Και ο dj Large παίρνει συχνά πυκνά το μικρόφωνο και φωνάζει Uuuuupsaaaalaaaa!!! Και φώναζε και κάτι άλλο που δεν καταλάβαινα. Την τελευταία φορά όμως το κατάλαβα. Kärlek. Σά(ρ)λεκ. Αγάπη. 

Αγάπη ρε μουνιά.